Pijak i Myśliwy – „polscy” sułtani Imperium Osmańskiego
19 lutego 2024, 10:04Państwo osmańskie powstało pod koniec XIII wieku, do Europy wkroczyło w drugiej połowie XIV wieku, a sto lat później zakończyło tysiącletnie dzieje Cesarstwa wschodniorzymskiego, znanego obecnie jako Cesarstwo Bizantyńskie. Ono zaś było kontynuatorem jeszcze starszego państwa, którego początki datujemy na rok 753 p.n.e. Imperium Osmańskie było państwem wielonarodowym, w którym rządził nie tylko żywioł turecki. Wielu sułtanów miało pochodzenie greckie, albańskie czy serbskie. Było wśród nich dwóch, których korzeni możemy szukać na terenie dawnej Rzeczypospolitej.
Słonie leśne są jednymi z najwolniej rozmnażających się ssaków
31 sierpnia 2016, 10:54Przyrost naturalny słoni afrykańskich leśnych (Loxodonta cyclotis) jest bardzo wolny, co sprawia, że kłusownictwo bardziej im zagraża. Naukowcy stwierdzili, że L. cyclotis zaczynają się rozmnażać w starszym wieku, a młode przychodzą na świat w większych odstępach czasowych niż u słoni afrykańskich (Loxodonta africana).
Z samego centrum epidemii. Naukowcy wyliczyli ryzyko zgonu oraz ryzyka dla grup wiekowych
19 marca 2020, 19:19Chińsko-amerykański zespół ekspertów, w tym epidemiolog Marc Lipsitch, który jako jeden z pierwszych mówił, że koronawirus SARS-CoV-2 zarazi większość ludzi i zostanie z nami na stałe, przeprowadził nowe obliczenia dotyczące śmiertelności COVID-19 oraz grup, które narażone są na szczególne ryzyko. Okazuje się, że śmiertelność jest niższa niż początkowo podawano, a najmniej narażoną grupą wiekową są osoby przed 30. rokiem życia.
Moda na 3D wchodzi do astronomii
2 kwietnia 2010, 17:00O przewadze kina 3D nad tradycyjnym przekonał się (albo nie) każdy, kto oglądał w kinie Awatara. Okazuje się, że trójwymiar może oddać realne korzyści również nauce. Astronomowie sporządzili trójwymiarową wizualizację supernowej.
Stała wcale nie jest stałą? Teleskop DESI sugeruje, że ciemna energia zmienia się w czasie
5 kwietnia 2024, 11:35Jeśli to prawda, to mamy tutaj pierwszą od 25 lat prawdziwą wskazówkę odnośnie natury ciemnej energii, mówi astrofizyk Adam Riess, laureat Nagrody Nobla za odkrycie, że tempo rozszerzania się wszechświata jest coraz szybsze. Uczony odniósł się do opublikowanych danych z pierwszego roku obserwacji Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI). Możliwe, że mamy tutaj informacje wskazujące, iż ciemna energia podlega ewolucji, dodaje członek DESI, Dillon Brout. Naukowcy podkreślają, że jest zbyt wcześnie, by mówić o odkryciu
Dowiedziono powiązania Proxima i Alfa Centauri
30 listopada 2016, 12:10Astronomowie udowodnili to, co od dawna podejrzewano - Proxima Centauri stanowi część układu potrójnego. Ta najbliższa nam gwiazda została odkryta w 1915 roku. To czerwony karzeł, który świeci zbyt słabo, by można było zauważyć go gołym okiem
Księżycowa Arka Noego ma pomóc w uchronieniu życia na Ziemi
15 marca 2021, 10:52W „księżycowej arce” ukrytej w jaskiniach lawowych pod powierzchnią Srebrnego Globu naukowcy chcieliby umieścić materiał genetyczny 6,7 miliona znanych gatunków zamieszkujących Ziemię. Materiał byłby przechowywany w warunkach kriogenicznych w laboratorium zasilanym za pomocą paneli słonecznych. Sam transport wymagałby co najmniej 250 lotów na Księżyc
Dlaczego Zachód podbił świat?
16 września 2010, 12:41Profesor filologii klasycznej i historii Ian Morris z Uniwersytetu Stanforda dowodzi w swojej książce Why the West Rules - For Now, że historia to powolna skomplikowana gra pomiędzy rozwojem społeczeństwa a warunkami geograficznymi.
Ludzie epoki kamienia odznaczali się większą inteligencją i wiedzą, niż chcemy przyznać
26 sierpnia 2024, 12:39Na południu Hiszpanii, w miejscowości Antequera, znajduje się jedna z największych megalitycznych struktur w Europie, Dolmen de Menga. Ten olbrzymi tumulus (grobowiec) powstał niemal 6000 lat temu. Po raz pierwszy został zbadany w latach 40. XIX wieku i od tamtego czasu fascynuje archeologów. Autorzy najnowszych badań wykazali, że budowniczowie dolmenu mieli znacznie lepsze rozumienie inżynierii i fizyki, niż jesteśmy skłonni przypisywać ludziom z tamtej epoki. Im lepiej rozumiemy takie struktury, tym bardziej okazuje się, że nie doceniamy ludzi epoki kamienia.
Chińska kolej przyspiesza do 350 km/h
22 lipca 2017, 10:19Chińskie urzędy zgodziły się na podniesienie maksymalnej prędkości pociągu kursującego na trasie Szanghaj-Pekin do 350 km/h. Chiny unowocześniają obecnie swoją sieć kolejową i tabor
